Z myślą o środowisku

W procesie dostarczania surowców, produkcji, pakowania i wysyłki dachówek betonowych zużywa się jedynie ok. 30% energii zużywanej w tym samym zakresie w odniesieniu do dachówek ceramicznych. Taki jest wynik badań skumulowanego zużycia energii, które odzwierciedla ilość energii potrzebnej do produkcji, transportu, składowania i sprzedaży danego produktu przy uwzględnieniu wszystkich surowców i procesów produkcyjnych.

Przyczyna: w przypadku dachówek ceramicznych energia zużywana jest głównie do wypalania całej dachówki, a w przypadku dachówek betonowych największy udział w zużytkowaniu energii ma proces dostarczenia surowca (produkcja cementu).

Potencjał tworzenia efektu cieplarnianego to możliwy wkład produktu w proces ogrzewania warstw powietrza położonych blisko ziemi oraz mórz, zwany również procesem globalnego ocieplenia. Wszelkiego rodzaju emisje dotyczące efektu cieplarnianego podawane są w tak zwanych ekwiwalentach dwutlenku węgla (ekwiwalentach CO₂). Eko-bilans wykazuje, iż w przypadku pokrycia dachu dachówkami betonowymi uwalnianych jest zauważalnie mniej ekwiwalentów CO₂, niż ma to miejsce w przypadku użycia dachówek ceramicznych.

Szczególnie wyraźnie widać to na przykładzie przeciętnego domu jednorodzinnego o powierzchni dachu 160 m²: w przypadku pokrycia dachu dachówkami ceramicznymi powstaje ok. 3.400 kg ekwiwalentów CO₂, natomiast w przypadku dachówek betonowych tylko ok. 1.550 kg. Oznacza to ok. 55% mniej gazów cieplarnianych.

Ten korzystny bilans CO₂ wyjaśnić można procesem wypalania: podczas wypalania cała dachówka ceramiczna musi zostać ogrzana do wysokiej temperatury. W przypadku dachówek betonowych odpowiedniej temperatury wymaga tylko środek wiążący, czyli cement. A mniejsze zużycie energii powoduje również mniejszą emisję CO₂.

Gdyby w roku 2006 wszystkie dachy w Niemczech, na których wykorzystano dachówki ceramiczne, zostały pokryte dachówkami cementowymi, do środowiska nie zostałoby uwolnionych 470.000 ton gazów cieplarnianych!

Substancje zanieczyszczające w powietrzu, takie jak dwutlenek siarki czy też tlenek azotu, w połączeniu z wodą deszczową przekształcane są w kwasy przedostające się w formie kwaśnych deszczy do gruntów i wód powierzchniowych. Jednym ze skutków jest wymieranie lasów. Oddziaływanie emisji substancji wywołujących zakwaszenie określane jest mianem potencjału zakwaszenia i mierzone jest w ekwiwalentach dwutlenku siarki (ekwiwalentach SO₂).

Uwzględniając potencjał zakwaszenia, dachówki betonowe są opcją zdecydowanie korzystniejszą niż dachówki ceramiczne. Przyczyna: ze względu na mniejsze zużycie energii podczas produkcji dachówek betonowych w porównaniu z produkcją dachówek ceramicznych uwalnianych jest mniej niż połowa ekwiwalentów SO₂.

Wzbogacenie gleby i wód powierzchniowych w azot i fosfor określane jest mianem potencjału przenawożenia lub eutrofizacji. Obie substancje mają charakter nawozów i w przypadku wrażliwych ekosystemów, np. jezior mogą prowadzić do zakłócenia równowagi ekologicznej.

Dachówki betonowe charakteryzują się jedynie ok. połową potencjału przenawożenia. Przyczyną jest fakt, iż podczas produkcji dachówek betonowych w wyniku zmniejszonego zużycia energii uwalniane są również mniejsze ilości azotu i fosforu.

Obciążenie powietrza spowodowane dużą koncentracją ozonu w warstwach atmosfery leżących blisko ziemi jest nielubianym zjawiskiem charakterystycznym dla ciepłych pór roku, znanym pod pojęciem smogu letniego. Zdolność do przyczyniania się do wytwarzania ozonu w pobliżu ziemi określana jest więc odpowiednio mianem potencjału wkładu w smog letni lub potencjału fotooksydacji.

Również w tej kategorii uwidaczniają się pro-ekologiczne zalety dachówki betonowej. Szczególnie duże znaczenie dla tej kategorii oddziaływania na środowisko mają stosunkowo długie drogi dostawy dachówek ceramicznych.

Toksyczną szkodliwość dla zdrowia ludzkiego powodowaną mikropyłami ocenia się przy pomocy potencjału zagrożenia mikropyłami. Również w tym przypadku bilans dachówki betonowej wykazuje ok. 50% mniejsze obciążenie środowiska mikropyłami niż ma to miejsce w przypadku dachówek ceramicznych.

Instytut Ekologii w ramach oceny potencjału zagrożenia mikropyłami zwrócił uwagę na to, że brak jest informacji o zakresie eksploatacji surowców mineralnych.

Tylko w zakresie emisji rtęci do atmosfery dachówki betonowe okazują się być gorsze od dachówek ceramicznych. Podstawę takiej oceny stanowi zachodząca podczas produkcji cementu emisja substancji pochodzących z zanieczyszczeń paliw lub części składowych surowców. Wartości tych emisji są jednak w poszczególnych cementowniach różne, przy czym zdaniem Instytutu Ekologii należy unikać nadinterpretacji przedstawionych różnic.

Instytut podczas dokonywania oceny, jak sam przyznaje, poczynił założenia, które tendencyjnie postawiły dachówkę z betonu na gorszej pozycji niż dachówkę ceramiczną.

Zarówno dachówki ceramiczne, jak i betonowe wymagają eksploatacji surowców mineralnych, takich jak glina, piasek i wapień.

Ocena ilości całkowitych wydobytych surowców mineralnych wykazała, że i pod tym kątem dachówka betonowa wymagająca ok. 8,5 tony surowca jest lepsza niż wymagająca 11,25 tony dachówka ceramiczna.

W odniesieniu do dachówek ceramicznych główny składnik stanowi glina potrzebna do realizacji procesu. W przypadku dachówki betonowej stosowany jest piasek oraz gips i wapień jako elementy składowe cementu.